بهترین الگو ها در مدلسازی فرآیند با BPMN

بهترین الگو ها در مدلسازی فرآیند با استاندارد BPMN به سازمان ها این امکان را میدهد که فرآیندهای کسب و کاری (تجاری) داخلی خود را در یک نمایش گرافیکی درک کنند و قادر باشند با رویه ها(procedures)ی خود در یک رویه ی استاندارد ارتباط داشته باشند. با این حال؛ استفاده از این استاندارد تضمین نمی کند که فرآیندها در یک روش موثر و شفاف مدل سازی شوند؛ مدلسازهای این روش (که شرایط کسب و کاری و اینکه این مدلسازها چگونگی ساختارشان را تعریف میکنند را تفسیر میکنند)؛ برای تضمین اینکه آنها فهم درستی دارند؛ حیاتی می باشند.

در ادامه برای مدلسازی های فرآیند رهنمودهایی ارائه می گردد تا در ساختن مدلهایی شفاف و موثر وسازگار با استاندارد BPMN به کار رود.

مبانی مدلسازی BPMN

هنگامی که نمودارهای گرافیکی فرآیند را تعریف می کنیم ؛ باید مبانی پایه ی زیر را مد نظر قرار دهیم:

دنباله ی منطقی و شفاف داشته باشید.
استاندارد BPMN را استفاده کنید.
از برچسب گذاری دقیق بهره بگیرید
نمودارهای گرافیکی را ساده نمایید.

الگوهای فرآیند را بکار ببرید

بیایید به دنبال اختراع چرخ نباشیم. کارشناسان BPMN بر روی تعریف الگوهای مدل سازی برای موقعیت های مختلف کسب و کاری فعالیت کرده اند. از آنها برای مدل سازی شرایط کسب و کاری الزامی استفاده کنید و در همین اثنا نمودارهای گرافیکی را ساده سازی میکنید. در ادامه نکات کاربردی برای پیگیری این مبانی را مشاهده میکنید که به به تعریف و اتباطات صحیح مربوط به فرآیندها یاری می رساند.

۱-دنباله ی منطقی و شفاف را حفظ کنید.

عبارت واضحی را بیان نموده ایم؛ اما همین مرحله یکی از معمولی ترین خطاها در مدلسازی فرآیند است. در صورتی که منطق فرآیند صریح و شفاف نباشد؛ نمودارها میتواند بسیار گیج کننده و غیر قابل تفسیر باشد.

آغاز و پایان واضیح تعریف کنید.

در BPMN؛ رخدادهای شروع و پایان اختیار هستند. به هرحال ؛ فرآیندهای با رخدادهای آغازین و پایانی ضمنی، نامطلوب بوده و می تواند به برداشت های غلط ختم شود.

رخدادهای آغازین و پایانی را در هر فرآیند و زیر فرآیند استفاده کنید تا شروع و تکامل شان را نشان دهید.

یک مسیر سازگار از جریان را دنبال کنید.

در هر نمودار گرافیکی؛ منطق فرآیند را قابل مشاهده بسازید. از خطوط متقاطع (connectors) پرهیز کنید؛ یک دنباله زمانی را حفظ کنید و یک مسیر از جریان را سازگار نگه دارید. بررسی دیاگرام اسانتر و ارتباطات آن موثر خواهد بود.

سناریوی اصلی را شفاف تعریف کنید

در هنگام بررسی یک ترسیم گرافیکی؛ «Happy Path» می بایست به سادگی شناسایی شود. در ابتدا نمودارهای گرافیکی «Happy Path» و سپس جریان های دیگر را ترسیم کنید.

سناریوهای دیگر را شفاف نگه دارد

BPMN ابزار لازم برای نمایشمنطق اداره ی استشنائات در هر دیاگرام پیشنهاد می کند. هنگامی که سناریوی اصلی ترسیم شد؛ از عناصر زیر برای مدل بندی جریانات دیگر مورد نیاز بهره بگیرید:

از فرآیندهای تراکنش استفاده کنید

فرآیندهای تراکنش؛ سناریوهای کسب و کار با لحاظ تراکش ها را میسر می سازند. مجموعه ای از فعالیت ها می بایست با موفقیت صورت پذیرد؛ در غیر این صورت جریان های جبران یا لغو اجرا می شود.

تمایز بین موقعیت های پایانی شکست و موفقیت را در نظر بگیرید.

هنگامیکه یک فرآیند با موفقیت پایان می پذیرد و هنگامی که اینچنین نیست؛ برای مستندسازی و اهداف بازنگری؛ رخدادهای پایانی جداگانه را استفاده کنید.

یک قالب استاندارد را حفظ کنید.

یک قالب یکتا برای نمودارهای گرافیکی خود حفظ کنید و روی یک تصویر شفاف و کاربر پسند تمرکز کنید. استفاده از تنوعی از اندازه های فونت؛ رنگ ها و اندازه ی جعبه ها و یا برچسب های دارای همپوشانی، ممکن است درک این نمودارها را به چالش تبدیل کند.

۲-استفاده از استاندارد BPMN

بهترین الگو ها در مدلسازی فرآیند با BPMN ، استانداردهایی را تعریف میکند که برای ترسیم فرآیندهای کسب و کار استفاده می شود. بهر حال؛ پیروی از رهنمودهای BPMN کاملا از اختیارات شما می باشد.

هنگامی که منطق فرآیند تعریف گردید؛ اعتبارسنجی نمودارها، این اطمینان را به وجود می آورد که شما به طور صحیح از عناصر مختلف BPMN استفاده کرده اید. می بایست مشخه های زیر برای هر عنصر BPMN کنترل شود:

در poolها چه چیزی را کنترل کنیم

فرآیندها را به طور کامل درون یک pool ترسیم کنید. هرگز جریان ها را در کران های Pool ترسیم نکنید.

به هر تعداد Pool برای فرایندهای تعریف کنید. همیشه باید حداقل یک Pool وجود داشته باشد.

در Laneها چه چیزی را کنترل کنیم

تنها زمانی یک Lane ایجاد کنید که یک task یا رخداد میانی روی آن انجام شده است.

Laneها را برای نمایش ناحیه یا ماهیتی که taskهای خودکار یا دروازه ها را انجام میدهد؛ ایجاد نکنید.

taskها؛ دروازه ها یا رخداد ها را در وسط دو Lane ترسیم نکنید.

فعالیت ها را چگونه کنترل کنیم

- چندین مورد از یک task مشابه را برای نمایش چندین مجری ترسیم نکنید. تنها یک task را در یک ناحیه ترسیم کنید. چندین مجری را به عنون شروط تخصیص (Allocation Conditions) در مستندسازی و قوانین تخصیص (allocation rules) تعریف کنید.
- جریان ها را با استفاده از taskها منشعب نسازید. همیشه برای انجام این کار از دروازه ها استفاده کنید.

دروازه ها را چگونه کنترل کنیم

در یک زمان از دروازه ها برای اتصال یا جدایی استفاده نکنید. این اقدام در هنگام اجرا، یک خطا را ناشی میشود.

دروازه ها را به توازن برسانید. تفکیک ها باید به طور متعادل اتصال یابند.

همیشه از نوع یکسان از دورازه برای تفکیک تا اتصال جریان استفاده کنید.

تنها از رخداد ها و/یا Taskها بعد از یک دورازه رخداد-پایه استفاده کنید.

رخدادها را چگونه کنترل کنیم

رخدادهای پایانی را تنها زمانی استفاده کنید که اکیداً لازم است. آنها برای مدلبندی موقعیت هایی استفاده می شوند که چندین مسیر جایگزین مقدور هستند و تمام فرآیند باید زمانی پایان یابند که یکی از آنها کامل شده است.
این موضوع، یک استثنا است که در ادامه تشریح شده است.

در زیر فرآیند جاسازی شده؛ به جای رخدادهای پایانی (End Events) از رخدادهای پایانی نهایی (Terminate End Events) استفاده کنید.

connectorها را چگونه کنترل کنیم

برای ارتباط دادن تمامی فعالیت ها، رخداد ها و دروازه ها از جریان های متوالی استفاده کنید. هرگز از جریان پیام برای ارتباط دادن فعالیت های درون یک Pool یکسان استفاده نکنید یا اشکال را جدا باقی بگذارید.

مراحل برجسته (Milestones) را چگونه کنترل کنیم

همیشه فازها را شناسایی و تعریف کنید؛ این فازها یک دوره ی از زمان هدف یا تحول (گذار) در فرآیند را نشان می دهد.

در امتداد یک مرحله برجسته (milestone) از برگست و یا چرخش به عقب پرهیز کنید.

۳-از برچسب گذاری دقیق بهره بگیرید.

برچسب گذاری صحیح عناصر مختلف مربوط به شکل های ترسیمی برای یک فهم آسان و صحیح فرآیندها ، اساسی می باشد.

هنگامی که فایل ثبت وقایع را بررسی می کنید؛ اطلاع از چگونگی فرآیندی که اجرا شده است، بسیار مفید می باشد. هنگامی که هر شکلی در فرآیند، نامگذاری نشده؛ در فایل ثبت وقایع، جای خالی نشان داده می شود و فهم را مشکل می نمایید.

۴-نمودارهای گرافیکی را ساده نمایید.

اشکال گرافیکی بزرگ، برای خواننده ها یک چشم اندازی واضحی را ارائه نمی دهد. این اشکال برای خواندن و ارتباط دادن شفاف به هدف فرآیند مشکل هستند. کاهش تعداد taskهای زائد و گروه بندی فعالیت ها روشهایی برای ساده سازی می باشند.

جهت دریافت نرم افزار Bizagi فارسی؛ میتوانید با شماره های وب سایت تماس بگیرد؛ تیم کارشناسان BPM با تجارب ارزنده در طراحی، بازطراحی، پیاده سازی ، پشتیبانی و مشاوره و آموزش ؛ آمادگی دارد در سراسر کشور خدمات حرفه ای را در اختیار متقاضیان قرار دهد.

منبع: سایت بیزاجی